Mixail Yurevich Lermontov (1814-1841)

Mixail Yurevich Lermontov (1814-1841) Rus adabiyotining eng ulkan va eng ko'rkam vakillaridan biri M.Yu.Lermontov o'z zamonasining razilliklaridan zerikkan, ezgulikka zoriqqan, shiddatkor va isyonkor shoirlaridan edi. M.Yu.Lermontov yashagan davr sharoiti o'ta mashaqqatli va qarama-qarshiliklarga to'la edi. Lermontovning zimmasiga rus adabiyotini yanada rivojlantirish, Pushkin an'analarini davom ettirishdek g'oyat murakkab va mas'ul vazifa tushdi va bu vazifani u qisqagina umri davomida katta shijoat bilan ado etdi. M.Yu.Lermontov 1814-yil Moskvaning Krasnыe Vorota mintaqasida dunyoga keldi. U 2 yoshga to'lganda onasidan judo bo'ldi. 1828-yilgacha Penza guberniyasining Tarxani qo'rg'onida buvisining tarbiyasida bo'ldi. 1828-yilda Moskvaga keladi va MU pansionatiga o'qishga kiradi. 1830-yil 16 yoshida MUning filologiya fakultetiga o'qishga kiradi. Bu yerda u Belinskiy, Ogarev, Gersenlar bilan birgalikda o'qishadi, lekin oradan 2 yil o'tgach o'qishni tashlab Peterburg harbiy bilim yurtiga o'qishga kiradi. Uning nomini bashariyatga tanitgan, barcha xalqlar dilida mangu yashaydigan qilgan omil - uning she'riyatidir. U adabiyotga bir olam ijod mahsulini berdi. Butun dunyoni hamon hayratga solayotgan va millionlar dilini zabt etayotgan sermazmun va insoniy hissiyotlarga boy lirik she'rlari, aslo o'lmas va so'nmas dramalari: Lo'lilar, Ispanlar, G'alati odam, Maskarad, Ikki og'a-ini. Poemalari: Boyarin Orsha, Shoh Ivan Vasilevich, navjuvon yasovul va azamat savdogar Kalashnikov haqida qissa, Qochqin, Msiri, Demon, Ismoilbey, Xoji Abrek, Cherkaslar. Romanlari: Vadim, Zamonamiz qahramoni. Bularning barchasi bitmas-tuganmas adabiy xazinani tashkil etadilar. Zamonamiz qahramoni Roman beshta qissalardan iborat: Bela, Maksim Maksimich, Knyajna Meri, Taman, Fatalist. Asar qissalarining joylashishi muallif-hikoyachi bilan emas, balkim qahramon bilan bog'liq. Muallif yo'lda ketayotib, Maksim Maksimich bilan uchrashadi va muallifga Bela va Pechorin haqida gapirib beradi. Avtorning qo'liga M.Maksimich orqali Pechorinning kundaligi kelib tushadi. O'quvchi asarning boshidayoq qahramonning o'limi haqida o'qiydi. Asardagi voqealar liniyasi esa quyidagicha boshlanadi. Peterburgdan Kavkazga ketayotib Pechorin Tamanda to'xtab o'tadi. Bu yerda harbiy ekspeditsiyada qatnashgandan so'ng Patigorskga, keyin Kislovodskga boradi va o'sha shaharlarda yashaydi. SHu orada u Grishitskiy bilan urushib qoladi va Grishitskiyni duelda o'ldirib qo'yadi. SHu qilmishi uchun uni Maksim Maksimich boshchilik qilayotgan qal'aga jo'natishadi. Qal'ada xizmat qilib yurgan chog'ida u 2 haftaga kazaklar yashaydigan stanitsaga keladi va Vulich bilan uchrashadi. M.Maksimich 5 yil birga xizmat qilib, istefoga chiqadi, bir qancha vaqt Peterburgda yashab Eronga sayohatga keta turib yo'l ustida Vladi - Kavkazda M. Maksimich bilan uchrashadi. Erondan qayta turib yo'lda halok bo'ladi. Lermontovga ana shunday o'zgarib turuvchanlik asarga baxshida etishi Pechorin shaxsiyatini yanada murakkablashtiradi va romantik xususiyat kasb etadi. Asar markazida - Pechorin turadi. Pechorinni esa Bela, Maksim Maksimich singari atrof-muhit va jamiyat unchalik ta'sir o'tkazmagan oddiy va tabiiy shaxslar o'rab turadi. Pechorin ulardan aslzoda nasabi, ...