Brodskiy Iosif Aleksandrovich

Brodskiy Iosif Aleksandrovich (1940-1996) Iosif Brodskiy 1940 yil 24 may kuni Leningrad(hozirgi Sankt-Peterburg) shahrida tug'ilgan. Otasi Aleksandr Ivanovich Brodskiy(1903-1984) kelib chiqishi yahudiy bo'lib, 1950 yilda harbiy fotomuxbirdan istefoga chiqqan. Keyinchalik Leningraddagi gazetalarda fotomuxbir bo'lib ishlagan. Onasi Mariya Moiseevna Volpert(1905-1983) hisobchi bo'lib ishlagan. Iosifning bolaligi urush va qamal yillariga to'g'ri kelgan, so'ngra urushdan keyingi qashshoqlik va yo'qchilikda o'tgan. Otasi bu vaqtda urushda, harbiy xizmatda bo'lgani sababli yordam berolmagan. 1942 yil qamalning birinchi qishida Mariya Moiseevna o'g'li Iosif bilan Leningraddan uncha uzoq bo'lmagan, Vologda viloyatining Cherepovets shahriga evakuvatsiya qilingan. Ular 1944 yildayoq Leningradga qaytib keladi. 1949 yilgacha turli kishilarning uyida onasi bilan yashab yuradi. 1949 yilda ularning oilasiga, urushda jabr ko'rgan oilalar qatorida Liteyniy prospekti 24-uy 28-kvartira ajratiladi. Shoir bu yerda 1972 yilgacha rasmiy ro'yxatda turgan. Sakkizinchi sinfni boshlamasdan oilasiga moddiy yordam berish maqsadida o'qishni tashlab ketadi va Arsenal zavodiga frezerovkachiga shogird bo'lib ish boshlaydi. Bir vaqtning o'zida dengizchilar maktabining suvosti matroslari yo'nalishidagi o'qishga kirishga urinib ko'radi. Ammo uni olishmaydi. 1956 yil esa vrach bo'lish niyati bilan yashaydi. Hatto Leningrad viloyat kasalxonasi morgida yordamchi bo'lib ham ishladi. Ammo keyinchalik bu fikridan ham qaytadi. Tirikchilik sabab go'laxi, mayoq xodimi, geologlar espeditsiyasida ishchi bo'lib ishladi. Shuning bilan birga ko'p kitob o'qirdi. Ayniqsa, sheriy, falsafiy va diniy adabiyotlar uning joni dili edi. Aynan shu davrda u ingliz va polyak tillarini o'rgana boshladi. Geologlar bilan mamlakatning Qozog'iston, Uzoq Sharq kabi o'lkalarini kezib chiqadi. 1958 yili yaqin do'stlari bilan samolyotni olib qochish orqali mamlakatdan chiqib ketish rejasini tuzishadi. So'ngra bu fikrdan voz kechishadi. 1959 yil u yosh ijodkorlar Yevgeniy Reyn, Anatoliy Nayman, Vladimir Uflyand va Bulat Okujavalar bilan tanishadi. 1960 yil 14 fevralda katta doiradagi birinchi sheriy chiqishi bo'lib o'tadi. Bu Maksim Gorkiy nomidagi madaniyat saroyida bo'lib o'tadi. Unda A.S.Kushner, G.Ya.Gorbovskiy, V.A.Sosnora kabi o'z davrining yetuk olim va shoirlari qatnashadilar. Brodskiyning Yahudiy qabristoni nomli sheri janjalga sabab bo'ladi. Unga shoir dunyoqarashi sovet mafkurasiga zidligi sabab edi. Shoirning estetik qarashlari qirqinchi va elliginchi yillarda Leningrad muhitida shakllangan edi. Uning sherlarida urushda jiddiy zarar ko'rgan neoklassik arxitektura, Peterburg atrofidagi tabiat, suv, bolalik va o'smirlik davridagi taasurotlar doimiy mavjud edi. 1960 yilning avgustida shoir Oltoy o'lkasidagi Komarovo shahrida taniqli shoira Anna Axmatova bilan uchrashadi va shoiraning sevimli o'g'illaridan biriga aylanadi. 1963 yilda esa Anna Axmatovaning uyida Lidiya Chukovskaya bilan tanishadi. Bu shoirlar jamiyatdagi haqsizlik, zulmni yaxshi anglagan va ularga qarshi kurashgan ijodkorlar edi. Bu shoirning keyingi faoliyatiga, shubhasiz, katta ta'sir ko'rsatdi. 1962 yilda Iosif Brodskiy yosh rassom Marina Basmanova bilan ...