To'maris va Shiroq jasorati (5-sinf)

To'maris va Shiroq jasorati Subtitle here Reja: Miloddan avvalgi VI asr o'rtalarida qadimgi Eron hududida ahamoniylar sulolasi asos slogan Fors podsholigi hukmdorlari o'z oldilariga yurtimiz Turonni bo'yso'ndirish maqsadini qo'ydilar. Sulola vakili shox Kir II bu maqsadni amalga oshirish uchun dastlab ajdodlarimiz massagetlar yurtini bosib olishga qaror qildi. Kir II hujumi arafasida massagetlar yurtida malika To'maris hukmronlik qilardi. Oqila va jasur hukmdor To'maris haqida ko'p hikoya va rivoyatlar saqlanib qolgan. Yovuz Kir II massagetkar yurtini bo'ysundirish uchun miloddan avvalgi 530-yilda Amudaryoni kechib o'tdi. Hal qiluvchi jang oldidan Kir II hiyla yo'li bilan To'marisning o'g'li Sparganisni asirga tushirdi. Kir II asir Sparganisga qarata dedi: - Onangga ayt: Menga turmushga chiqsin. Shunda sizlarni ozod qilaman Sparganis undan qo'lini yechishni iltimos qildi. Qo'llari kishandan bo'shangan yigit nomusi zo'rligidan yonida turgan soqchining xanjarini tortib olib o'ziga urdi. Hayratga tushgan forslar Sparganisni ehtirom bilan dafn etdilar. O'g'lining o'limidan lazaga tushgan To'maris Kir II ga qo'yidagi maktubni yo'lladi: O qonho'r Kir! Maqtanma, o'glimni ochiq jangda emas hiyla bilan yengding. Endi yurtingga qayt! Aks holda tangrim nomi bilan qasam ichamanki seni o'z qoningga to'ydiraman deb maktub yo'llaydi. To'maris bor qo'shinini yig'ib Kir II ustiga yurish qildi. Ikki tomon o'ptasiga dahshatli jang bo'lib o'tdi. Jangda Kir II o'ldirildi. Malika Kir II ning boshini qon to'ldirilgan meshga solishni buyurdi va baland ovozda: O'g'limni o'ldirding, yurtimni qonini ichmoqchi bo'lding. Tirikligingda inson qoniga to'ymagan eding. Mana, endi to'yguningcha ich, deb xitob qildi. Shiroq jasorati Kir II haloqatga uchragan bo'lsada ahamoniylar Turonni bosib olish niyatidan vos kechmadilar. Saklar dushmanlarga qattiq qarshilik ko'rsatdilar. Buni saklar qabilasiga mansub Turonning mard o'g'loni Shiroq jasorati misolida ko'rish mumkin. Shiroq qabiladoshlariga bosqinchilarni yo'q qilish rejasini aytdi va o'zining quloq burnini kesishni buyurdi. Shundan so'ng u Dori I yoniga borib vatandoshlaridan alamzada ekanligini aytib ulardan yordam berishini, ularni sak askarlari joylashib olgan joyga yaqin yo'ldan boshlab borishini aytdi Doro I quloq-burni kesilgan Shiroqning gaplariga ishondi Shiroq ularni cho'l ichkarisiga bosh ladi. Doro qo'shini qancha yurmasin manzildan darak bo'lmadi. Bu orada forslar qo'shinining oziq-ovqat zaxirasi tugadi. Darg'azab bo'lgan forslar aldan ganini tushunib yetdilar. Shunda vatanparvar Shiroq ularga qarab Men bir o'zim Doro I qo'shinini haloqatga uchratdim. Vatandoshlarimni esa o'lim va talon-tarojdan saqlab qoldim. Turonning mard o'g'loni Shiroq dushman qo'lida halok bo'ldi Lekin xalqini, Vatanini bosqinchilardan saqlab qoldi. Doroning qo'shini sahroda qolib ketib, haloqatga uchradi. Biroq ahamoniylar bu mag'lubiyatdan so'ng ham Turonni bo'ysundirish niyatidan qaytgan emaslar Dushman harbiy kuch jihatdan baribir kuchli edi. Oxir-oqibat Fors podsholigi yurtimizni bo'ysundirdi va har yili ...