Kishilarning etnik umumiyliklari urug', qabila, elat va millat haqida tushinchalar

Kishilarning etnik umumiyliklari, urush, qabila, elat va millat haqida tushunchalar Reja: 1. Kishilarning etnik umumiyliklari. 2.Kishilarning eng qadimiy etnik birligini urush kategoriyasidir. 3.Qabila, elat, millat. Kishilarning qadim zamonlarda vujudga kelgan umumiyliklari etnik birliklardir. Etnik birliklarinng ibtidoiy jamoa tuzumidan to hozirgi davrgacha uchraydigan kateogriyalari asosan, uru, qabila, elat, millatlardan iboratdir. Kishilarning eng qadimiy etnik birligi - uru kategoriyasidir. Bu kategoriya asosan ibtidoiy jamoa tuzumida vujudga kelib ana shu formatsiyaning asosiy ijtimoiy-iqtisodiy yacheykasi bo'lgan va u odamlarning qon qarindoshligiga asoslangan edi. Uruchilikni asosiy belgilari. 1) uru aozolarining bir-biri bilan qon-qardoshligi. 2) uru aozolari ho'jalikfaoliyatining birligi. 3) ijtimoiy hayotning, turmushning va endi vujudga kelayotgan madaniyatning birligi. Odamlar etnik birligining ikkinchi yuqoriroq bosqichi qabiladir. Urularning qabilalarga birlashuvi ham kishilarning ibtidoiy jamoa tuzumiga xos umumiyligidir. Rivojlanayotgan qabilalarning odatda, o'z tili yoki shevasi va alohida territoriyasi bo'lgan, maxsus kengash tomonidan boshqarilagan. Uru va qabila kategoriyalaridan keyin elat kategorisi vujudg kelgan. Elat - uru va qabila birliklariga nisbatan yuqoriroq bosqichdir. Elat birligi asosan feodalizm jamiyati davrida, baozan esa quldorlik davridayoq tashkil topa boshlagan. Elat kishilarning millatdan oldingi tarixiy birligidir. Elatlarning o'z nomlari, tili, umumiy madaniyat va psixik xususiyatlari tarkib topa boradi. Elatlar territorial umumiylikka ega bo'lib, maolum darajada iqtisodiy aloqalar qila boshlaydi. Millat maolum hududda yashovchi odamlarning sotsial-etnik birligi bo'lib, feodalizm kapitalizmga o'tish darida tashkil topa boshlaydi va kishilar umumiyligining kapitalizmga xos formasidir. Yuqorida ko'rib o'tilgan etnik birlik kategoriyalaridan millat shu bilan farqlanadiki, millatlarda territorial birlik, iqtisodiy va madaniy aloqalar mustahkam o'rin oladi, yagona milliy til tashkil topadi, milliy ong rivojangan bo'ladi. Ammo kapitalizm sharoitida barcha xalqlar ham alohida millat sifatida tashkil topadi deb bo'lmaydi. Xalqlar o'rtasida tengikning yo'qligi, ko'p sonli va kuchli xalqlarning ekspluatator sinflar tomonidan mayda xalqlarning shafqatsiz ekspluatatsiya qilinishi, madaniyat va iqtisodiyotining rivojlanishi yo'lida sunoiy ovlarning vujudga keltirilishi ularning millat sifatida tashkil topishi va rivojlanishiga to'sqinlik qiladi. Millatlar rivojlanishidagi bu ikki tendensiya o'rtasidagi ziddiyat antagonistik formaga kiradi. Rivojlangan kapitalistik mamlakatlarning burjuaziyasi boshqalarning territorisini bosib oadi, boshqa xalqlarni asoratga olib boradi. Shu narsani qayd qilish keraki, kishilar etnik umumiyligining milliy bosqichi, asosan, kapitalizmga xos bo'lgan holda, juda ko'p xalqlar sotsialistik revolyutsiya alabasi natijasida kapitalistik taraqqiyot bosqichini o'tmasdan ham sotsialistik millat bo'lib jipslaishlari mumkin. Millatlarning asosiy belgi va xususiyatlarining bu taorifi kpitalistik davlatlarga ham, sotsialistik millatlarga ham xosdir. Chunki, millatlar sotsialitik ishlab chiqarish usuliga asoslanadilar va ularning manfaatlari, yagona maonaviy qiyofasining belgilari umumiydir. Millatlarning yanada rivojlanishi ularning ixtiyoriy ravishda va teng huquqlik asosida hamkorlik qilishi va bir-biriga yordam berishi tufayli amalga oshiriladiki, ular kommunistik jamiyatga, kelajakda ...