Zamonaviy kompyuter stenografiyasi istiqbollari va uning asosiy vazifalari [info-referat]

Zamonaviy kompyuter stenografiyasi istiqbollari va uning asosiy vazifalari. Reja: Kodlashtirishvakriptografiyatushunchasi. Komp'yuterstenografiyasiistikbollari Komp'yuterstenografiyasiningasosiyvazifalari Tayanchso'zvaiboralar:kodlashtirish, kriptografiya, stenografiya, steganos, graphy, konfidensialaxborot, intellektualegalik, stenografikdasturlar. Ruxsat etilmagan kirishdan axborotni ishonchli himoyalash muammosi eng ilgaritdan mavjud va hozirgi vaqtgacha hal qilinmagan. Maxfiy xabarlarni yashirish usullari qadimdan ma'lum, inson faoliyatining bu sohasi stenografiya degan ma'noni bildiradi. Bu so'zgrekchaSteganos (maxfiy, sir) vaGraphy (yozuv) so'zlaridankelibchiqqanva «sirliyozuv» deganma'nonibildiradi. Stenografiya usullari, ehtimol, yozuv paydo bo'lishidan oldin paydo bo'lgan (dastlab shartli belgi va belgilashlar qullanilgan) bo'lishi mumkin. Axborotni himoyalash uchun kodlashtirish va kriptografiya usullari qo'llaniladi. Kodlashtirish deb axborotni bir tizimdan boshka tizimga ma'lum bir belgilar yordamida belgilangan tartib bo'yicha o'tkazish jarayoniga aytiladi. Kriptografiya deb maxfiy xabar mazmunini shifrlash, ya'n imaьlumotlarni maxsusalgoritmbo'yichao'zgartirib, shifrlanganmatnniyaratishyo'libilanaxborotgaruxsatetilmagankirishgatusiqquyishusuligaaytiladi. Stenografiyaningkrintografiyadanboshqao'zgachafarqi ham bor. YA'niuningmaqsadi - maxfiyxabarningmavjudliginiyashirishdir.Buikkalausulbirlashtirilishimumkinvanatijadaaxborotniximoyalashsamaradorliginioshirishuchunishlatilishiimkonipaydobo'ladi (masalan, kriptografikkalitlarniuzatishuchun). Komp'yutertexnologiyalaristenografiyaningrivojlanishivamukammallashuvigayangiturtkiberdi. Natijadaaxborotnihimoyalashsohasidayangiyo'nalish - komp'yuterstenogryafiyasipaydobo'ldi. Globaltarmoqlarivamulьtimediasoxasidagizamonaviyprogresstelekommunikatsiyakanallaridama'lumotlarniuzatishxavfsizliginita'minlashuchunmo'ljallanganyangiusullarniyaratishgaolibkeldi. Buusullarshifrlashqurilmalariningtabiiynoaniqligidanvaanaloglivideoyokiaudiosignallarningserobligidanfoydalanibxabarlarnikomp'yuterfayllari (konteynerlar)dayashirishimkoniniberadi. SHubilanbirgakriptografiyadanfarqliravishdabuusullaraxborotniuzatishfaktiningo'zini ham yashiradi. K.SHennonsirliyozuvningumumiynazariyasiniyaratdiki, u fan sifatidastenografiyaningbazasihisoblanadi.Zamonaviysteganografiyasidaikkitaasosiyfaylturlarimavjud: yashirishuchunmo'ljallanganxabar-fayl, vakonteyner-fayl, u xabarniyashirishuchunishlatilishimumkin. Bundakonteynerlarikkiturdabo'ladi: konteyner-original (yoki «bo'sh» konteyner) - bukonteyneryashirinaxborotnisaqlamaydi; konteyner-natija (yoki «tuldirilgan» konteyner) - bukonteyneryashirinaxborotnisaqlaydi. Kalitsifatidaxabarnikonteynergakiritibkuyishtartibinianiklaydiganmaxfiy element tushuniladi. Komp'yuterstenografiyasiistikbollari Komp'yuterstenografiyasirivojlanishitendensiyasiningtahlilishuniko'rsatadiki, keyingiyillardakomp'yuterstenografiyasiusullarinirivojlantirishgaqiziqishkuchayibbormoqda. Jumladan, ma'lumki, axborotxavfsizligimuammosiningdolzarbligidoimkuchayibbormoqdavaaxborotnihimoyalashningyangiusullariniqidirishgarag'batlantirilayapti. Boshkatomondan, axborot-kommunikatsiyalartexnologiyalariningjadalrivojlanishiushbuaxborotniximoyalashningyangiusullarinijoriyqilishimkoniyatlaribilanta'minlayaptivaalbatta, bujarayonningkuchlikatalizatoribo'libumumfoydalaniladigan Internet komp'yutertarmoginingjudakuchlirivojlanishihisoblanadi. Hozirgivaqtdaaxborotnihimoyalashengko'pqullanilayotgansoxabu - kriptografikusullardir. Lekin, buyo'ldakomp'yuterviruslari, «mantiqiybomba»larkabiaxborotiyqurollarningkriptovositalarnibuzadiganta'sirigabog'liqko'pechilmaganmuammolarmavjud. Boshkatomondan, kriptografikusullarniishlatishdakalitlarnitaqsimlashmuammosi ham bugungikundaoxirigachaechilmayturibdi.Komp'yutersteganografiyasivakriptografiyalariningbirlashtirilishipaydobo'lgansharoitdanqutulishningyaxshibiryo'libularedi, chunki, buholdaaxborotnihimoyalashusullariningzaiftomonlariniyo'qotishmumkin. SHundayqilib, komp'yuterstenografiyasihozirgikundaaxborotxavfsizligibo'yichaasosiytexnologiyalardanbiribo'libhisoblanadi. Komp'yuterstenografiyasiningasosiyvazifalari Zamonaviykomp'yuterstenografiyasiningasosiyholatlariquyidagilardaniborat: yashirishusullarifaylningautentifikatsiyalanishliginivayaxlitliginita'minlashikerak; yovuzniyatlishaxslargaqo'llaniluvchisteganografiyausullarito'liq maьlum deb farazqilinadi; usullarningaxborotganisbatanxavfsizliknita'minlashiochikuzataladiganfaylningasosiyxossalarinistenografikalmashtirishlarbilansaqlashgavaboshqashaxslarganoma'lumbo'lganqandaydiraxborot - kalitgaasoslanadi; agaryovuzniyatlishaxslargaxabarniochishvaqtima'lumbo'libqolganbo'lsa, maxfiyxabarningo'zinichikaribolishjarayonimurakkabxisoblashmasalasisifatidatasavvurqilinishilozim. Internet komp'yutertarmog'iningaxborotmanbalarinitahliliquyidagixulosagakelishgaimkonberdi, ya'nihozirgivaqtdastenografiktizimlarquyidagiasosiymasalalarniechishdafaolishlatilayapti: konfidensialaxborotniruxsatetilmagankirishdanhimoyalash; monitoringvatarmoqzaxiralariniboshqarishtizimlariniengish; dasturiyta'minotninikoblash; intellektualegalikningba'zibirturlaridamualliflikhuquqlarinihimoyalash. Konfidensialaxborotlarniruxsatsizkirishdanhamoyalash Bu kompyutersteganografiyasiniishlatishsohasikonfidensialaxborotlarnihimoyalashmuammosiniechishdaengsamaralihisoblanadi.Masalan, tovushningengkamahamiyatlikichikrazryadlariyashiriladiganxabargaalmashtiriladi.Bundayuzgarishkupchiliktomonidantovushlixabarnieshitishpaytidasezilmaydi. Monitoring vatarmokzaxiralariniboshqarishtizimlariniengish Sanoatshpionliktizimlarining monitoring vatarmoqzaxiralariniboshqarishharakatlarigaqarshiyo'naltirilganstenografikusullarlokalva global komp'yutertarmoklariserverlaridanaxborotningo'tishidanazorato'rnatishxarakatlarigakarshiturishgaimkonberadi. Dasturiyta'minotninikoblash Komp'yutersteganografiyasiningxozirgivaqtdaishlatiladiganboshkabirsohasidasturiyta'minotniniqoblashdir.Qachonki, dasturiyta'minotnikaydqilinmaganfoydalanuvchilartomonidanishlatilishio'rinsizbo'lsa, u standart universal dasturmahsulotlari (masalan, matnlimuxarrirlar) ostidaniqoblanishiyokimulьtimediafayllari (masalan, komp'yutero'yinlariningmusiqiyilovasi)gayashirilishimumkin. Mualliflikhuquqlarinihimoyalash Stenografiyadanfoydalaniladiganyanabirsohalardanbiri - bumualliflikhuquqlarinihimoyalashhisoblanadi. Komp'yuterligrafiktasvirlargamaxsusbelgiquyiladiva u kuzgako'rinmayqatadi. Lekin, maxsusdasturiyta'minotbilananiqlanadi.Bundaydasturmahsulotiallakachonba'zijurnallarningkomp'yuterversiyalaridaishlatilayapti.Stenografiyaningushbuyo'nalishinafakattasvirlarni, balki audio vavideoaxborotni ham qaytaishlashgamuljallangan. Bundantashkariuningintellektualegaliginihimoyalashnita'minlashvazifasi ham mavjud. Hozirgivaqtdakomp'yuterstenografiyasiusullariikkiasosiyyo'nalishbuyicharivojlanmokda: komp'yuterformatlariningmaxsusxossalariniishlatishgaasoslanganusullar; audiovavizualaxborotlarningserobliligigaasoslanganusullar. Stenografikdasturlarto'grisidaqisqachama'lumot Windows operatsionmuhitidaishlovchidasturlar: Steganos for Win95 dasturiishlatishdajudaengilbo'lib, aynipaytdafayllarnishifrlashvaularni VMR, DIV, VOS, WAV, ASCII, NTML ken-gaytmalifayllarichigajoylashtiribyashirishdajudakudratlixisoblanadi; Sontrabanddasturi 24-bitli VMR formatdagigrafikfayllarichidaharqandayfaylniyashiraolishimkoniyatigaega. DOS muxitidaishlovchidasturlar: Jstegdasturima'lumotni JRG formatlifayllarichigayashirishuchunmo'ljallangan; FFEncodedasturima'lumotlarnimatnlifayllarichidayashirishimkoniyatigaega; StegoDOSdasturlarpaketiningaxborotnitasvirdayashirishimkoniyatimavjud; Winstormdasturlarpaketi RSX formatlifayllarichigaxabarnishifrlabyashiradi. OS2 operatsionmuhitidaishlovchidasturlar: - Textodasturima'lumotlarniingliztilidagimatngaaylantiradi; - Hide4PGP v1.1 dasturi VMR, WAV, VOS formatlifayllarichiga maьlumotlarniyashirishimkoniyatigaega. Macintosh komp'yuterlariuchunmo'ljallangandasturlar: - Raranoiddasturima'lumotlarnishifrlab, tovushliformatlifaylichigayashiradi: - Stegodasturining RIST kengaytmalifaylichigama'lumotlarniyashirishimkoniyatimavjud. Mavzunimustahkamlashuchunsavollar: Axborotnimauchunhimoyalanadi? Axborotnihimoyalashuchunqandayusullardanfoydalaniladi? Kodlashtirishdegandanimanitushunasiz? Kriptografiyanima? Konfidensialaxborotlardegandanimanitushunasiz? Stenografiyaqachonpaydobo'lgan? Hozirgikundakomp'yuterstenografiyasiqandayasosiyyo'nalishlarbuyicharivojlanmokda? Dasturiyta'minotninikoblashqandayamalgaoshiriladi? Windows muhitidaishlovchiqandaystenografikdasturlarnibilasiz? Texto, Hide4PGP v1.1 dasturlariqandayoperatsiontizimmuhitidaishlaydi? ...