Atom yadrosi tarkibi. Katta va kichik davr elementlarining atom tuzilishi

Atom yadrosi tarkibi Katta va kichik davr elementlarining atom tuzilishi Atom tuzilishi haqidagi ta'limotning rivojlanishi, radioaktivlik hodisasining kashf etilishi bilan bog'liq Rezerford tomonidan radioaktiv nurlanishni o'rganish natijasida α (alfa), β(beta) va γ (gamma) nurlar chiqishini kuzatdi α (alfa) - zarracha musbat zaryadlangan bo'lib, uning massasi 4 uglerod birligiga teng, tezligi 200 km sek., geliy ionlari (He2+ ) dan iborat β (beta) - zarracha manfiy zaryadga ega, uning harakat tezligi 100 km sek. Bu nur tez harakatdagi elektronlar oqimidan iborat γ (gamma) - nur zaryadsiz bo'lib, xuddi rentgen nuriga o'xshab elektr magnit to 'lqin xossasiga ega bo'lib, juda qalin metall plastinkasidan ham o'tadi Yadro reaksiyalari Atom murakkab sistema Kimyoviy elementning tartib raqami uning atom yadrosi zaryadi bilan mos keladi Neytronlar zaryadsiz zarrachalar bo'lib, massasi 1 ga teng Atom markazida musbat zaryadlangan yadro bor ,uning zaryadi son jihatdan elementning tartib raqamiga teng Yadro atrofida manfiy zaryadlangan elektronlar harakatlanadi. Atom yunoncha so'z bo'lib, «bo'linmas» ma'nosini anglatadi Atomning massasi uning yadrosidagi protonlar va neytronlar yig'indisiga teng: Ar=N + Z Atom yadro tarkibi Elektronlarning kvant sonlari Bosh kvant son - n Magnit kvant son - m Orbital (yonaki)kvant son - l Spin kvant son - s Har qaysi energetik pog'onadagi elektronlar soni 2n2 bilan pogonachadagi elektronlarning maksimal qiymati esa (2L+1).2 bilan aniqlanadi. U vaqtda elektronlarning maksimal qiymatlari: s=2; p=6; d=10; f=14 ga teng. Masalan, L=0 m=0 bitta qiymat L=1 m=+1, 0,-1 uchta qiymat L=2 m=+2,+1, 0,-1,-2 beshta qiymat L=3 m=3,+2,+1, 0, -1,-2,-3 yettita qiymat 1. Bosh kvant son - n =1,2,3,…n 2. Orbital kvant son -ℓ =0,1,2…n-1 3. Magnit kvant son - m = +ℓ….0…- ℓ 4. Spin kvant son - s =±12. Elektronlarning kvant sonlari holatlari Кvаnt sоnlаrning elektrоnlаrini energetik qаvаtlаridа tаqsimlаnishini shаrhlоvchi qоidаlаr: Маsalalar va ularning yechimlari Masala: Elektron formulasi 3d104s1 bilan tugallangan elementning 0,5 mol miqdori suyultirilgan nitrat kislota bilan ta'sirlashganda qancha hajm (n.sh.) gaz ajralib chiqadi? Yechish: Elementning to'liq elektron konfiguratsiyasi 1s22s22p63s23p63d104s1, bu elementda 29 ta elektron bor, demak, Cu elementi olingan. Tegishli reaksiya tenglamasi: 3Cu+8HNO3=3Cu(NO3)2+2NO+4H2O bo'yicha proporsiya tuzsak 3:0,5=2·22,4:x; x=7,47 l NO. Masala: Germaniy atomi valent elektronlarining kvant sonlarini (n, l, ml, ms) aniqlang. Yechish: 32-raqamli element germaniyning elektron konfiguratsiyasi 1s22s22p63s23p63d104s24p2 bo'lib, uning oxirgi 4s24p2 elektronlari valent elektronlardir. Bu elektronlarning: bosh kvant sonlari 4, 4, 4, 4 ; orbital kvant sonlari 0, 0, 1, 1; magnit kvant sonlari 0, 0, +1, 0; spin kvant sonlari +12, -12, +12, -12 bo'ladi. D.I.Mendeleev kimyoviy elementlar davriy jadvalining elektron ko'rinish Katta davr ...