Kislorodning olinishi va xossalari

Kislorodning olinishi va xossalari Kislorod rangsiz va hidsiz gaz, havodan biroz og'ir, -183oC da qaynaydi. 0oC da 100 hajm suvda 5 hajm kislorod eriydi. Kislorodning elementlar bilan hosil qilgan birikmalari oksidlar deyiladi. Kislorodning laboratoriya sharoitida olish. Tarkibida kislorod bo'lgan barqaror birikmalarni parchalashga asoslangan. Bunday birikmalar qatoriga Bertolle tuzi, kaliy permanganat, natriy peroksid, simob (II) oksid va boshqalar kiradi. Bu moddalar qizdirilganda parchalanadi va kislorod hosil bo'ladi. Laboratoriyada kislorod olish uchun ko'pincha bertolle tuzi ishlatiladi. U qizdirilganda quyidagi tenglamaga muvofiq ajraladi: 2KClO3 = 2KCl + 3O2 Katalizator sifatida marganes (IV)-oksid qo'shilsa, bu reaksiya ancha tezlashadi va pastroq temperaturada ham boradi. Ozon - havorang gaz. Uning suyuqlanish temperatura -251oC, qaynash temperaturasi -112 o C. Suvda kislorodga qaraganda yaxshi eriydi. Kislorodning olinishi va xossalariga oidlar Asbob va idishlar. 1. Texnokimyoviy tarozi va toshlari 2. Kislorod to'ldirilgan gazometr. 3. Qisqichlari bo'lgan shtativ 4. Gorelka 5. Probka yoki shisha plastinka bilan berkitilgan shisha bankalar yoki slindrlar. (4 dona) 6. Shisha vanna. 7. Chinni kosacha 8. Gaz o'tkazgichli nayi bo'lgan probirka. 9. Tigel qisqich. 10. Moddalarni yondirish uchun temir qoshiqchalar. 11. Probirkalar va ular uchun shtativ. 12. Shisha tayoqcha. Reaktiv va materiallar. 1. Oltingugurt (tayoqchalari). 2. Magniy lentasi 3. Pista ko'mir. (Bo'lakchalari.) 4. Qizil fosfor. 5. Temir. 6. Simob. 7. Marganes (IV)-oksid. 8. Bariy peroksid. 9. Kaliy xlorat 1. Kaliy nitrat. 11. Lakmusli qog'oz. 12. Cho'plar. 13 Kraxmal kleysteri. 14. Qor yoki muz. 1- . Kislorodning olinishi uchun yaxshi maydalangan kaliy xlorat va marganes (IV)-oksid kukunidan olinadi. Kaliy xlorat bilan ishlaganda ehtiyot bo'lish kerak. Chunki unga yonuvchi moddalar (Qog'oz, ko'mir va boshqalar) ozgina aralashgan bo'lsa, ishlaqalanish yoki qizdirish vaqtida kuchli portlash yuz beradi. Marganes (IV)-oksidga ba'zan organik moddalar aralashib qolgan bo'lishi mumkin. Bularni yo'qotish uchun marganes (IV)-oksid yaxshilab qizdiriladi. Toza quruq probirkaga 0,3 g chamasi KClO3 soling va probirkani shtativ qisqichiga o'rnating. Probirka tubini oldin sekin va ehtiyotkorlik bilan, so'ng esa qattiqroq qizdiring. Tuz suyuqlanib gaz ajaralib chiqa boshlasa bu gazni sinab ko'rish uchun probirka og'ziga uchi yallig'lanib turgan cho'pni ehtiyotkorlik bilan tushuring. Boshqa bir toza quruq probirkaga 0,3 g kaliy xlorat soling. Probirkani shtativga o'rnating va tuzning mumkin qadar temperaturada suyuqlantiring. Gorelkani olib qo'ying, o'sha zaxotiyoq probirkani yaxshilab qizdiring, probirkada yaxshilab qizdirib olingan MnO2 poroshogidan soling va probirkaga uchi yallig'lanib turgan cho'pni tushiring. Ikkala da kislorod ajralib chiqish tezligi ikki xil ekanligiga e'tibor bering. Kislorod yig'ish Texnokimyoviy tarozida KClO3dan 5 g va qizdirib olingan MnO2 kukunidan 3 g tortib oling. Ularni chinni kosachada shisha tayoqcha ...