Neft mahsulotlarini katalitik tozalash

Mavzu: Neft mahsulotlarini katalitik tozalash Reja: 1. Neft mahsulotlarini katalitik tozalash. 2. Jarayonda qо'llaniladigan katalizatorlar va ularning xossalari. 3. Katalitik kreking va uning mexanizmi. 4. Katalitik kreking jarayonida hosil bо'luvchi moddalar. Neft mahsulotlarini katalitik tozalash Jarayonda qо'llaniladigan katalizatorlar va ularning xossalari. Neft sargish, qo'ngir, qoramtir rangli moysimon suyuqlik, zichligi 0,73 dan 0.95 gsm' gacha - 20 da +20 °C gacha haroratda qotuvchi juda murakkab tarkibli turli uglevodorodlar va geteroatomli organik birikmalar aralashmasidan tarkib topgan moddalar. U yuqori kolloriyali yoqilgi (400 dan 4400 gacha kkg). Neftning kimyoviy tarkibi asosan quyidagi elementlardan tashkil topgan : C = 83-87 % , N = 12-14 % , S = 0,3-3 % , O = 0,1-1,0 % , H=0,001-0,4% Shuningdek juda kam miqdorda metalloorganik birikmalar shaklida vanadiy, nikel temir, titan, kobalt, germaniy va boshqa elementlardan iborat bo'ladi. Neft tarkibida uch tipdagi suyuq va erigan holda qattiq uglevodorodlar mavjud: alkanli uglevodorodlar (asosan to'g'ri zanjirli, C-1 dan C-30 gacha) neftda to'yinmagan uglevodorodlar bo'lmaydi, turli uzunlikdagi yon zanjirlari bo'lgan siklopentan va siklogeksan hamda ularning hosilalari tipidagi monotsiklik naftenlar va di-, tri hamda politsiklik polimetilenli uglevodorodlar, (shu jumladan, yon zanjiri bo'lganlari ham) aromatik uglevodorodlar, benzol va ularning gomologlari, naftalin, antratsen va uning gomologlari, naftearomatik gibrid uglevodorodlar va ularning hosilalari, neft, tarkibida u yoki bu sinf moddalarning ko'pligiga qarab olti tipga bo'linadi: Metanli (yoki alkanli), metanonaftenli, naftenli, metalonaftenoaromatik, naftanoaromatik va aromatik. Neftning yoshi aromatikdan metanli uglevodorodlarga o'tgan sayin o'sib boradi. Texnologik klassifikatsiyaga binoan neft 0,5 % gacha oltingugurt saqlovchi - kam oltingugurtli 0,51 % dan 2 % gacha oltingugurt saqlovchi oltingugurtli, 2 % dan ortiq oltingugurt saqlovchi - ko'p oltingugurtli, 1,5 % gacha alkan saqlovchi kam alkanli 1,51 dan 6 % gacha alkan saqlovchi-alkanli, 6 % dan ko'proq alkan saqlovchi ko'p alkanli neftlarga bo'linadi. Neftning eng asosiy tabiiy zahiralari Amerika Qo'shma Shtatlarida, Janubiy Afrikaning shimoliy rayonlarida, O'rta Sharqda, ayniqsa, Iroq, Saudiya Arabistonida va Rossiyaning bir qagor rayonlarida topilgan. Ozarbayjon, Shimoliy Kavkaz, Kaspiy bo'yi, Tatariston ASSR, Sibir va O'rta Osiyo respublikalarida juda katta neft konlari joylashgan bo'lib, yer osti zahiralari va uni qayta ishlash jihatidan bu mamlakatlar dunyoda yetakchi o'rinlarni egallaydi. XX asrning boshlarida ichki yonuv dvigatellar ixtiro qilingach, neftga extiyoj yanada ko'paydi. Neft mahsulotlaridan (benzin, ogir suyuq yoqilg'i, surkov moylari va hokazolardan) foydalanish hozirgi davrda shu darajaga borib yetdiki, biror davlat iqtisodini neftsiz tasavvur qilib bo'lmaydi. Shuni ham aytish kerakki, organik sintez uchun zarur bo'lgan ko'pdan-ko'p moddalar neft sanoatining qo'shimcha mahsulotlari hisoblanadi. Turli konlardan qazib chiqariladigan neftning kimyoviy tarkibi turlicha ...